Cuốn sách tập trung vào cách các nhà lãnh đạo và doanh nghiệp phát triển tư duy chiến lược để đạt được lợi thế cạnh tranh. Kenichi Ohmae, một chuyên gia chiến lược người Nhật, nhấn mạnh rằng chiến lược không chỉ là kế hoạch cứng nhắc mà là một cách tư duy sáng tạo, linh hoạt, và tập trung vào việc tạo ra giá trị vượt trội.
1. Tư duy chiến lược là gì?
Chiến lược gia nhìn nhận vấn đề từ góc độ tổng thể, kết hợp trực giác và phân tích để tìm ra giải pháp đột phá.
Tư duy chiến lược đòi hỏi sự sáng tạo, khả năng nhận diện cơ hội, và tập trung vào các yếu tố cốt lõi thay vì sa lầy vào chi tiết.
Ohmae nhấn mạnh: “Không có chiến lược, doanh nghiệp chỉ là tập hợp các hoạt động rời rạc.”
2. Mô hình tam giác chiến lược
Ohmae giới thiệu tam giác chiến lược gồm ba yếu tố chính (3C):
Khách hàng (Customer): Hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của khách hàng là trung tâm của mọi chiến lược. Doanh nghiệp phải tạo ra giá trị mà khách hàng thực sự cần.
Công ty (Corporation): Tận dụng thế mạnh nội tại của doanh nghiệp (nguồn lực, năng lực cốt lõi) để khác biệt hóa.
Đối thủ cạnh tranh (Competitor): Tìm cách vượt trội so với đối thủ bằng cách cung cấp giá trị độc đáo hoặc giảm chi phí.
Chiến lược thành công là sự cân bằng giữa ba yếu tố này, tập trung vào việc tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.
3. Bốn hướng tiếp cận chiến lược
Ohmae đề xuất bốn cách để xây dựng lợi thế cạnh tranh:
Tập trung vào các yếu tố thành công cốt lõi (KSF - Key Success Factors): Xác định những yếu tố quyết định thành công trong ngành và tập trung nguồn lực vào đó.
Tận dụng lợi thế tương đối: Tìm ra điểm mạnh của doanh nghiệp so với đối thủ và khai thác tối đa.
Thách thức hiện trạng: Đổi mới bằng cách phá vỡ các quy tắc ngành hoặc tạo ra mô hình kinh doanh mới.
Chiến lược linh hoạt: Sử dụng các chiến thuật sáng tạo, như hợp tác với đối thủ hoặc mở rộng thị trường, để vượt qua hạn chế.
4. Tư duy sáng tạo và linh hoạt
Ohmae khuyến khích các nhà chiến lược không bị ràng buộc bởi các kế hoạch cứng nhắc. Thay vào đó, họ cần liên tục đặt câu hỏi, thử nghiệm, và điều chỉnh dựa trên thực tế.
Ông nhấn mạnh vai trò của “tư duy toàn cầu”, kết hợp các góc nhìn đa dạng để giải quyết vấn đề.
5. Ứng dụng thực tiễn
Cuốn sách cung cấp nhiều ví dụ từ các doanh nghiệp Nhật Bản (như Sony, Honda) để minh họa cách tư duy chiến lược giúp họ vượt qua thách thức và dẫn đầu thị trường. Ohmae cũng nhấn mạnh rằng chiến lược không chỉ dành cho các tập đoàn lớn mà còn áp dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và startup.
Thông điệp cốt lõi
Để trở thành một chiến lược gia, bạn cần:
Hiểu rõ khách hàng, công ty, và đối thủ.
Tư duy sáng tạo, không sợ thách thức hiện trạng.
Tập trung vào việc tạo ra giá trị vượt trội và duy trì lợi thế cạnh tranh.
Liên hệ với khởi nghiệp
Trong bối cảnh khởi nghiệp, đặc biệt là khởi nghiệp tinh gọn, tư duy chiến lược của Ohmae rất phù hợp. Ví dụ:
MVP tương ứng với việc thử nghiệm nhanh để hiểu khách hàng.
Tập trung vào KSF giúp startup ưu tiên nguồn lực vào những yếu tố quan trọng nhất.
Thách thức hiện trạng khuyến khích các startup đổi mới để tạo ra thị trường mới (như các startup công nghệ xanh hoặc fintech ở Việt Nam).