Thuế đối ứng (Countervailing Duty - CVD) là loại thuế mà chính phủ một nước nhập khẩu (trong trường hợp này là Hoa Kỳ) áp lên hàng hóa từ một nước xuất khẩu (Việt Nam) để bù đắp lại các khoản trợ cấp mà chính phủ nước xuất khẩu bị cáo buộc đã cung cấp cho các nhà sản xuất hoặc xuất khẩu của họ, làm cho sản phẩm đó có giá bán thấp hơn một cách không công bằng tại thị trường Mỹ.
Việc áp thuế đối ứng là một quá trình phức tạp, thường bắt đầu bằng việc các nhà sản xuất nội địa của Mỹ nộp đơn kiện lên Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) và Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (ITC). Các cuộc điều tra này có thể kéo dài và kết quả có thể thay đổi.
Tính đến thời điểm hiện tại (Tháng 4 năm 2025), một số ngành hàng của Việt Nam từng bị điều tra hoặc đang chịu ảnh hưởng bởi thuế đối ứng của Hoa Kỳ bao gồm (nhưng không giới hạn):
Thép: Nhiều sản phẩm thép khác nhau của Việt Nam đã và đang là đối tượng của các cuộc điều tra thuế đối ứng (và cả thuế chống bán phá giá). Ví dụ:
- Thép chống ăn mòn (CORE).
- Thép cán nguội (CRS).
- Thép tấm không gỉ.
- Ống thép hàn carbon.
(Lưu ý: Một số trường hợp liên quan đến cáo buộc lẩn tránh thuế đối với thép có nguồn gốc từ nước khác, ví dụ Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, được gia công tại Việt Nam).
Lốp xe: Lốp xe ô tô du lịch và xe tải nhẹ (Passenger Vehicle and Light Truck Tires) từ Việt Nam đã bị Mỹ áp thuế đối ứng từ năm 2021 sau cuộc điều tra về trợ cấp liên quan đến tỷ giá hối đoái (mặc dù vấn đề tỷ giá sau đó đã được giải quyết song phương, thuế dựa trên các cáo buộc trợ cấp khác vẫn có thể còn hiệu lực).
Gỗ và Sản phẩm gỗ:
Gỗ dán cứng (Hardwood Plywood).
Tủ gỗ và bộ phận tủ/bàn trang điểm (Wooden Cabinets and Vanities and Components Thereof) - thường liên quan đến cáo buộc lẩn tránh thuế đối với sản phẩm từ Trung Quốc.
Pin năng lượng mặt trời (Solar cells/modules): Mặc dù phức tạp và thường liên quan đến các biện pháp phòng vệ thương mại khác hoặc điều tra lẩn tránh thuế từ Trung Quốc, ngành này cũng nằm trong diện bị giám sát chặt chẽ và có thể liên quan đến các cáo buộc trợ cấp.
Mật ong: Mỹ đã từng điều tra và áp thuế đối ứng đối với mật ong từ Việt Nam.
Tác động của thuế đối ứng:
Giảm sức cạnh tranh: Thuế làm tăng giá bán sản phẩm của Việt Nam tại thị trường Mỹ, khiến chúng trở nên đắt hơn so với hàng hóa của các nhà sản xuất Mỹ hoặc từ các nước khác không bị áp thuế.
Giảm kim ngạch xuất khẩu: Doanh nghiệp Việt Nam có thể gặp khó khăn trong việc duy trì hoặc mở rộng thị phần tại Mỹ.
Chuyển hướng thương mại: Có thể dẫn đến việc chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường khác hoặc thay đổi trong chuỗi cung ứng.
Chi phí pháp lý: Doanh nghiệp phải tốn kém chi phí để tham gia các cuộc điều tra và rà soát hành chính hàng năm.
Lưu ý quan trọng:
Danh sách các mặt hàng bị áp thuế và mức thuế có thể thay đổi liên tục dựa trên các quyết định mới từ DOC và ITC, cũng như kết quả của các đợt rà soát hành chính hàng năm.
Một sản phẩm có thể bị áp đồng thời cả thuế đối ứng (CVD) và thuế chống bán phá giá (Antidumping Duty - AD).
Để có thông tin chính xác và cập nhật nhất, bạn nên tham khảo các thông báo chính thức từ:
Bộ Thương mại Hoa Kỳ (U.S. Department of Commerce - DOC) - đặc biệt là trang Access Enforcement and Compliance (ACCESS).
Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (U.S. International Trade Commission - ITC).
Cục Phòng vệ thương mại - Bộ Công Thương Việt Nam.