Theo một báo cáo mới được công bố, một lá phổi lợn biến đổi gen đã được cấy ghép vào một người đàn ông chết não và hoạt động trong vòng 9 ngày.
Đã có một số thành công gần đây trong việc cấy ghép thận và tim lợn cho người, nhưng đây được cho là nỗ lực đầu tiên cấy ghép phổi lợn vào cơ thể người. Các bác sĩ hy vọng điều này một ngày nào đó có thể là lựa chọn cho những người cần nội tạng, nhưng các chuyên gia cho rằng sẽ không thể sớm xảy ra.
Các tác giả từ Bệnh viện trực thuộc số 1 Đại học Y Quảng Châu (Trung Quốc) không tiết lộ danh tính bệnh nhân trong nghiên cứu. Tuy nhiên, bệnh nhân được mô tả là một người đàn ông 39 tuổi, bị chết não sau một cơn xuất huyết não. Các bác sĩ đã cấy ghép một lá phổi lợn vào cơ thể anh sau khi nhận được sự đồng ý của gia đình họ. Những phát hiện này đã được công bố trên tạp chí Nature Medicine mới đây.
Với bất kỳ ca cấy ghép từ người sang người hoặc từ động vật sang người - còn được gọi là xenotransplantation (ghép dị chủng) - các bác sĩ đều theo dõi cẩn thận các dấu hiệu nhiễm trùng và thải ghép. Bệnh nhân đã được dùng một số loại thuốc để giảm nguy cơ nhiễm trùng và thải ghép. Bản thân lá phổi cũng đã được chỉnh sửa 6 gen, và con lợn hiến tặng được nuôi trong một khu vực cực kỳ sạch sẽ và được kiểm soát nghiêm ngặt trong suốt cuộc đời.
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học báo cáo rằng họ không thấy các dấu hiệu thải ghép ngay lập tức sau ca cấy ghép, nhưng các vấn đề đã phát sinh chỉ sau một ngày. Cơ thể bệnh nhân bị sưng phù trên diện rộng do chất lỏng tích tụ trong các mô, có thể là do vấn đề về lưu thông máu. Ngoài việc giúp con người thở, phổi còn đóng vai trò quan trọng trong việc tuần hoàn máu.
Có một số dấu hiệu phục hồi một phần chỉ vài ngày sau ca cấy ghép, nhưng bất chấp tất cả các biện pháp phòng ngừa, các bác sĩ nhận thấy cơ thể người đàn ông bắt đầu thải ghép nội tạng. Theo yêu cầu của gia đình bệnh nhân, các bác sĩ đã chấm dứt cuộc thử nghiệm.
"Mặc dù nghiên cứu này đã chứng minh tính khả thi của việc cấy ghép phổi lợn sang người, nhưng những thách thức đáng kể liên quan đến thải ghép và nhiễm trùng vẫn còn" các nhà nghiên cứu cho biết. Họ kết luận rằng cần phải có thêm nhiều nghiên cứu nữa trước khi thủ thuật này có thể được thực hiện lại trong một thử nghiệm lâm sàng.
Hiện thế giới có một nhu cầu rất lớn về nội tạng hiến tặng. Chỉ riêng ở Mỹ vào năm 2023, danh sách chờ cấy ghép tất cả các loại nội tạng dài gấp đôi số ca hoàn thành. Năm ngoái, có hơn 48.000 ca cấy ghép ở Mỹ, nhưng có hơn 103.000 người trong danh sách chờ. Khoảng 13 người ở Mỹ chết mỗi ngày trong khi chờ cấy ghép, theo Cục Quản lý Tài nguyên và Dịch vụ Y tế Liên bang (HRSA).
Các van tim lợn đã được cấy ghép vào con người trong 30 năm qua; các cơ quan nội tạng phức tạp hơn, nhưng các bác sĩ đã đạt được thành công hạn chế với tim và thận lợn biến đổi gen. Họ cũng đã thử nghiệm với gan lợn biến đổi gen nhưng ít thành công hơn, ít nhất là cho đến nay.
Thành công lớn nhất cho đến nay là với một người đàn ông ở Massachusetts, Tim Andrews, người đang sống với một quả thận lợn biến đổi gen được cấy ghép tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts vào tháng 1.
Các chuyên gia nhìn nhận ca cấy ghép phổi lợn này là một bước tiến quan trọng trong nghiên cứu xenotransplantation (ghép dị chủng), vì các mô hình động vật không thể phản ánh hoàn hảo những gì xảy ra ở người. Tuy nhiên, họ đều nhấn mạnh rằng cấy ghép phổi lợn sang người sẽ không sớm trở thành một lựa chọn khả thi, bởi vì phổi phức tạp hơn nhiều so với các cơ quan khác như thận. Phổi đóng nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể, và việc cấy ghép, ngay cả từ người sang người, đã rất khó khăn do phản ứng thải ghép tự nhiên. Việc sử dụng phổi lợn còn phức tạp hơn nữa.
Tiến sĩ Adam Griesemer cho rằng không ai muốn cấy ghép một lá phổi chỉ sống được 9 ngày, đồng thời đề xuất một hướng đi khác tiềm năng hơn. Trong khi đó, Tiến sĩ Ankit Bharat không hoàn toàn tin tưởng vào kết quả của nghiên cứu và cho rằng những tiến bộ trong việc sử dụng tế bào gốc của con người có thể hứa hẹn hơn là cấy ghép nội tạng lợn.
Những tiến bộ gần đây trong công nghệ nhân bản và chỉnh sửa gen, cùng với sự hiểu biết tốt hơn về kiểm soát nhiễm trùng, đã dẫn đến những đột phá trong việc cấy ghép các cơ quan khác của lợn ở một số tổ chức - tất cả đều là những bước quan trọng có thể một ngày nào đó dẫn đến một nguồn cung cấp nội tạng thay thế.
Đã có một số thành công gần đây trong việc cấy ghép thận và tim lợn cho người, nhưng đây được cho là nỗ lực đầu tiên cấy ghép phổi lợn vào cơ thể người. Các bác sĩ hy vọng điều này một ngày nào đó có thể là lựa chọn cho những người cần nội tạng, nhưng các chuyên gia cho rằng sẽ không thể sớm xảy ra.
Các tác giả từ Bệnh viện trực thuộc số 1 Đại học Y Quảng Châu (Trung Quốc) không tiết lộ danh tính bệnh nhân trong nghiên cứu. Tuy nhiên, bệnh nhân được mô tả là một người đàn ông 39 tuổi, bị chết não sau một cơn xuất huyết não. Các bác sĩ đã cấy ghép một lá phổi lợn vào cơ thể anh sau khi nhận được sự đồng ý của gia đình họ. Những phát hiện này đã được công bố trên tạp chí Nature Medicine mới đây.
Với bất kỳ ca cấy ghép từ người sang người hoặc từ động vật sang người - còn được gọi là xenotransplantation (ghép dị chủng) - các bác sĩ đều theo dõi cẩn thận các dấu hiệu nhiễm trùng và thải ghép. Bệnh nhân đã được dùng một số loại thuốc để giảm nguy cơ nhiễm trùng và thải ghép. Bản thân lá phổi cũng đã được chỉnh sửa 6 gen, và con lợn hiến tặng được nuôi trong một khu vực cực kỳ sạch sẽ và được kiểm soát nghiêm ngặt trong suốt cuộc đời.
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học báo cáo rằng họ không thấy các dấu hiệu thải ghép ngay lập tức sau ca cấy ghép, nhưng các vấn đề đã phát sinh chỉ sau một ngày. Cơ thể bệnh nhân bị sưng phù trên diện rộng do chất lỏng tích tụ trong các mô, có thể là do vấn đề về lưu thông máu. Ngoài việc giúp con người thở, phổi còn đóng vai trò quan trọng trong việc tuần hoàn máu.
Có một số dấu hiệu phục hồi một phần chỉ vài ngày sau ca cấy ghép, nhưng bất chấp tất cả các biện pháp phòng ngừa, các bác sĩ nhận thấy cơ thể người đàn ông bắt đầu thải ghép nội tạng. Theo yêu cầu của gia đình bệnh nhân, các bác sĩ đã chấm dứt cuộc thử nghiệm.
"Mặc dù nghiên cứu này đã chứng minh tính khả thi của việc cấy ghép phổi lợn sang người, nhưng những thách thức đáng kể liên quan đến thải ghép và nhiễm trùng vẫn còn" các nhà nghiên cứu cho biết. Họ kết luận rằng cần phải có thêm nhiều nghiên cứu nữa trước khi thủ thuật này có thể được thực hiện lại trong một thử nghiệm lâm sàng.
Hiện thế giới có một nhu cầu rất lớn về nội tạng hiến tặng. Chỉ riêng ở Mỹ vào năm 2023, danh sách chờ cấy ghép tất cả các loại nội tạng dài gấp đôi số ca hoàn thành. Năm ngoái, có hơn 48.000 ca cấy ghép ở Mỹ, nhưng có hơn 103.000 người trong danh sách chờ. Khoảng 13 người ở Mỹ chết mỗi ngày trong khi chờ cấy ghép, theo Cục Quản lý Tài nguyên và Dịch vụ Y tế Liên bang (HRSA).
Các van tim lợn đã được cấy ghép vào con người trong 30 năm qua; các cơ quan nội tạng phức tạp hơn, nhưng các bác sĩ đã đạt được thành công hạn chế với tim và thận lợn biến đổi gen. Họ cũng đã thử nghiệm với gan lợn biến đổi gen nhưng ít thành công hơn, ít nhất là cho đến nay.
Thành công lớn nhất cho đến nay là với một người đàn ông ở Massachusetts, Tim Andrews, người đang sống với một quả thận lợn biến đổi gen được cấy ghép tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts vào tháng 1.
Các chuyên gia nhìn nhận ca cấy ghép phổi lợn này là một bước tiến quan trọng trong nghiên cứu xenotransplantation (ghép dị chủng), vì các mô hình động vật không thể phản ánh hoàn hảo những gì xảy ra ở người. Tuy nhiên, họ đều nhấn mạnh rằng cấy ghép phổi lợn sang người sẽ không sớm trở thành một lựa chọn khả thi, bởi vì phổi phức tạp hơn nhiều so với các cơ quan khác như thận. Phổi đóng nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể, và việc cấy ghép, ngay cả từ người sang người, đã rất khó khăn do phản ứng thải ghép tự nhiên. Việc sử dụng phổi lợn còn phức tạp hơn nữa.
Tiến sĩ Adam Griesemer cho rằng không ai muốn cấy ghép một lá phổi chỉ sống được 9 ngày, đồng thời đề xuất một hướng đi khác tiềm năng hơn. Trong khi đó, Tiến sĩ Ankit Bharat không hoàn toàn tin tưởng vào kết quả của nghiên cứu và cho rằng những tiến bộ trong việc sử dụng tế bào gốc của con người có thể hứa hẹn hơn là cấy ghép nội tạng lợn.
Những tiến bộ gần đây trong công nghệ nhân bản và chỉnh sửa gen, cùng với sự hiểu biết tốt hơn về kiểm soát nhiễm trùng, đã dẫn đến những đột phá trong việc cấy ghép các cơ quan khác của lợn ở một số tổ chức - tất cả đều là những bước quan trọng có thể một ngày nào đó dẫn đến một nguồn cung cấp nội tạng thay thế.
P.T.T (NASTIS), theo https://edition.cnn.com/, 2025
Nguồn: Cục Thông tin, Thống kê
Nguồn: Cục Thông tin, Thống kê