Xuân Lan
Member
Ngày 29/7, OpenAI chính thức giới thiệu Study Mode - một chế độ học tập hoàn toàn mới trên nền tảng ChatGPT. Không còn dừng lại ở việc cung cấp câu trả lời trực tiếp, tính năng này hướng đến việc giúp người dùng - đặc biệt là học sinh, sinh viên - phát triển kỹ năng tư duy phản biện, hiểu sâu vấn đề thay vì chỉ sao chép thông tin. Sự ra mắt của Study Mode không chỉ tạo nên làn sóng mới trong việc học với AI, mà còn mở ra hướng tiếp cận giáo dục thông minh, bền vững hơn trong thời đại công nghệ.
Trước đây, ChatGPT được đánh giá là công cụ đắc lực trong việc tìm kiếm nhanh thông tin, giải bài tập hay viết luận. Tuy nhiên, chính sự thuận tiện này cũng gây tranh cãi, bởi nhiều học sinh, sinh viên trở nên ỷ lại, ít vận dụng tư duy phản biện của bản thân. Với Study Mode, OpenAI đang định hướng lại cách sử dụng AI trong học tập – không còn là “người giải bài”, mà là “người hướng dẫn”. Khi chế độ này được kích hoạt, ChatGPT sẽ không còn trả lời trực tiếp như thường lệ. Thay vào đó, chatbot sẽ hỏi lại người dùng một số câu nhằm kiểm tra mức độ hiểu vấn đề. Trong nhiều trường hợp, nếu người dùng không thể đưa ra tài liệu hoặc câu trả lời hợp lý, ChatGPT có thể từ chối phản hồi. Đây là một thay đổi có chủ đích, giúp quá trình học trở nên tương tác và phát triển chiều sâu hơn.
Việc kích hoạt Study Mode cũng rất đơn giản. Người dùng có thể trải nghiệm tính năng này trên cả phiên bản miễn phí lẫn các gói Plus, Pro hoặc Team. Chỉ cần mở ChatGPT, vào mục Tools và chọn “Study and Learn”, Study Mode sẽ bắt đầu hoạt động. Giao diện của chế độ học tập này được thiết kế trực quan, dễ sử dụng, phù hợp cho cả học sinh trung học lẫn sinh viên đại học. Bên cạnh đó, OpenAI còn hé lộ kế hoạch mở rộng Study Mode vào gói Edu – vốn là gói thuê bao “không chính thức” dành cho khối giáo dục, thường được các trường học mua tập thể cho học sinh. Điều này chứng tỏ công ty đang nghiêm túc phát triển phân khúc người dùng học đường, không đơn thuần chỉ nhắm đến khách hàng doanh nghiệp.
Leah Belsky – Phó chủ tịch phụ trách giáo dục của OpenAI – cho biết Study Mode chỉ là bước đầu tiên trong kế hoạch dài hạn nhằm cải thiện chất lượng học tập trên nền tảng ChatGPT. Trong tương lai gần, nhiều tính năng học tập nâng cao sẽ được bổ sung để hỗ trợ người học toàn diện hơn. Tuy nhiên, hiện tại, OpenAI chưa cung cấp công cụ cho phụ huynh hoặc nhà trường để giới hạn hoặc bắt buộc học sinh sử dụng Study Mode. Belsky khẳng định, đây là một lựa chọn mang tính tự nguyện, người học phải thật sự mong muốn rèn luyện và nâng cao năng lực bản thân thì mới tận dụng hiệu quả công cụ này. Chính điều đó khiến Study Mode không chỉ là một tính năng, mà còn là phép thử cho sự chủ động và tinh thần học thật sự của người dùng trẻ.
Sự xuất hiện của Study Mode không phải ngẫu nhiên. Một nghiên cứu công bố ngày 10/7 bởi Đại học Stanford cho thấy ChatGPT là công cụ hỗ trợ đắc lực cho học sinh, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ làm suy giảm khả năng tư duy phản biện nếu sử dụng một chiều. Trước đó, Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) cũng đưa ra báo cáo vào tháng 6, cho rằng người dùng ChatGPT để viết luận có mức độ hoạt động não bộ thấp hơn đáng kể so với nhóm tự nghiên cứu hoặc dùng Google Search. Những cảnh báo này đã phần nào thúc đẩy OpenAI hành động, hướng tới một môi trường học tích cực hơn – nơi AI là công cụ kích thích trí tuệ chứ không thay thế nó.
Ngay cả CEO OpenAI – ông Sam Altman – cũng nhấn mạnh quan điểm này trong buổi trò chuyện trên Theo Von Podcast tuần trước. Theo ông, giáo dục sẽ phải thay đổi triệt để trong thời đại AI ngày càng thông minh và phổ biến. Một khi các mô hình AI xử lý thông tin nhanh và chính xác hơn con người, thì việc giảng dạy không thể giữ nguyên như cũ, mà phải thích nghi với những công cụ mới, linh hoạt hơn, sáng tạo hơn.
Dù vậy, OpenAI không phải là công ty đầu tiên đặt ra khái niệm “chế độ học tập” trong chatbot AI. Trước đó, vào tháng 4, công ty Anthropic đã ra mắt Learning Mode – một tính năng tương tự trên chatbot Claude. Điều này cho thấy các nền tảng AI lớn đều đang nhận ra tầm quan trọng của việc định hình lại vai trò của trí tuệ nhân tạo trong giáo dục: không phải thay thế, mà là hỗ trợ và phát triển khả năng tư duy độc lập của người học.
Study Mode trên ChatGPT là một bước đi chiến lược và cần thiết trong bối cảnh công nghệ AI ngày càng lan rộng vào đời sống học đường. Thay vì cung cấp sẵn câu trả lời, ChatGPT giờ đây trở thành người bạn đồng hành thực sự, biết đặt câu hỏi, biết khơi gợi tư duy và giúp người học trở nên chủ động hơn. Dù còn nhiều giới hạn như chưa có công cụ quản lý cho phụ huynh hoặc giáo viên, nhưng không thể phủ nhận rằng OpenAI đã mở ra một hướng đi mới cho giáo dục thông minh. Trong tương lai, khi học sinh, sinh viên phải đối thoại và suy nghĩ cùng AI thay vì sao chép từ nó, thì đó cũng chính là lúc giáo dục bước sang một kỷ nguyên mới – nơi trí tuệ con người và trí tuệ nhân tạo cùng nhau phát triển.
T.P (NASTIS), theo TechCrunch, 7/2025.