Ngay cả các loại lò sưởi hiện đại được quảng cáo là thân thiện môi trường” cũng có thể phát thải chất ô nhiễm nguy hại trong nhà. Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu không khí sạch toàn cầu (GCARE) thuộc Đại học Surrey cảnh báo việc sử dụng lò sưởi gỗ kể cả đạt chuẩn thiết kế sinh thái, có thể làm chất lượng không khí trong nhà xấu đi nhanh chóng, đặc biệt là trong điều kiện thông gió kém. Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Scientific Reports.
Các tác giả đã tiến hành đo đạc tại nhiều hộ gia đình ở Guildford (Anh) đang sử dụng các loại lò sưởi và nhiên liệu khác nhau gồm có gỗ khô, gỗ sấy lò, viên nén gỗ và than sạch. Các chất ô nhiễm được theo dõi gồm bụi siêu mịn (UFP), bụi mịn (PM2.5), carbon đen (BC) và khí CO. Kết quả cho thấy lò sưởi truyền thống phát thải cao nhất với PM 2.5 tăng gấp 7 lần so với lò sưởi hiện đại.
Lò sưởi đa nhiên liệu theo thiết kế sinh thái xếp thứ hai về mức phát thải với lượng hạt siêu mịn (UFPs) nhiều hơn so với các mẫu lò sưởi theo thiết kế sinh thái tiêu chuẩn, vốn được xếp hạng cao nhất về mức phát thải thấp theo chương trình chứng nhận của Vương quốc Anh. Các thử nghiệm cho thấy việc sử dụng viên nén gỗ và than không khói làm tăng mức phơi nhiễm UFP lần lượt là 1,7 và 1,5 lần so với gỗ khô, trái với quan điểm cho rằng đây là nhiên liệu “sạch”.
Mặc dù các thiết kế lò sưởi cải tiến đã làm giảm tổng lượng chất ô nhiễm thải ra, nhưng ngay cả những mẫu lò sưởi hiệu quả nhất cũng làm tăng đột biến ô nhiễm trong nhà do các hoạt động như nhóm lửa, tiếp thêm nhiên liệu và dọn tro. Trong nhiều trường hợp, lượng chất ô nhiễm đo được đã vượt quá mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về kiểm soát nguồn phát thải hạt siêu mịn, với nồng độ trung bình 24 giờ là 10.000 hạt trên mỗi centimet khối.
Thông gió đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Nhà đóng kín cửa khi đốt cháy nhiên liệu trong lò sưởi, có mức ô nhiễm cao gấp 3 lần so với nhà mở cửa định kỳ. Phòng nhỏ và thời gian đốt nhiên liệu dài càng làm tình hình trầm trọng hơn.
GS. Prashant Kumar nhấn mạnh: Nhiều người nghĩ lò sưởi hiện đại là giải pháp sạch, nhưng thực tế nó vẫn làm chất lượng không khí trong nhà xấu đi rõ rệt. Điều này có nguy cơ gây bệnh hô hấp, tim mạch, ung thư phổi, và thậm chí tổn thương gan, thận, não và hệ thần kinh.
Các tác giả đã tiến hành đo đạc tại nhiều hộ gia đình ở Guildford (Anh) đang sử dụng các loại lò sưởi và nhiên liệu khác nhau gồm có gỗ khô, gỗ sấy lò, viên nén gỗ và than sạch. Các chất ô nhiễm được theo dõi gồm bụi siêu mịn (UFP), bụi mịn (PM2.5), carbon đen (BC) và khí CO. Kết quả cho thấy lò sưởi truyền thống phát thải cao nhất với PM 2.5 tăng gấp 7 lần so với lò sưởi hiện đại.
Lò sưởi đa nhiên liệu theo thiết kế sinh thái xếp thứ hai về mức phát thải với lượng hạt siêu mịn (UFPs) nhiều hơn so với các mẫu lò sưởi theo thiết kế sinh thái tiêu chuẩn, vốn được xếp hạng cao nhất về mức phát thải thấp theo chương trình chứng nhận của Vương quốc Anh. Các thử nghiệm cho thấy việc sử dụng viên nén gỗ và than không khói làm tăng mức phơi nhiễm UFP lần lượt là 1,7 và 1,5 lần so với gỗ khô, trái với quan điểm cho rằng đây là nhiên liệu “sạch”.
Mặc dù các thiết kế lò sưởi cải tiến đã làm giảm tổng lượng chất ô nhiễm thải ra, nhưng ngay cả những mẫu lò sưởi hiệu quả nhất cũng làm tăng đột biến ô nhiễm trong nhà do các hoạt động như nhóm lửa, tiếp thêm nhiên liệu và dọn tro. Trong nhiều trường hợp, lượng chất ô nhiễm đo được đã vượt quá mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về kiểm soát nguồn phát thải hạt siêu mịn, với nồng độ trung bình 24 giờ là 10.000 hạt trên mỗi centimet khối.
Thông gió đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Nhà đóng kín cửa khi đốt cháy nhiên liệu trong lò sưởi, có mức ô nhiễm cao gấp 3 lần so với nhà mở cửa định kỳ. Phòng nhỏ và thời gian đốt nhiên liệu dài càng làm tình hình trầm trọng hơn.
GS. Prashant Kumar nhấn mạnh: Nhiều người nghĩ lò sưởi hiện đại là giải pháp sạch, nhưng thực tế nó vẫn làm chất lượng không khí trong nhà xấu đi rõ rệt. Điều này có nguy cơ gây bệnh hô hấp, tim mạch, ung thư phổi, và thậm chí tổn thương gan, thận, não và hệ thần kinh.
N.P.D (NASTIS), theo SciTechDaily, 8/2025
Nguồn: Cục Thông tin, Thống kê
Nguồn: Cục Thông tin, Thống kê